Ik heb in een eerder bericht beweerd dat gevechtskunsten een positieve invloed hebben op je hele leven. Waar kun je dat goed merken? In een van de meest gevaarlijke situaties die er zijn, en die iedereen wekelijks meemaakt: de vrijdagavondspits.
Haast en kou
Het is winter, en mensen hebben zich dik ingepakt tegen de kou. Ze hebben hun schouders hoog opgetrokken en haasten zich naar huis. Zelfs gisteren, op een gewone donderdag, leken mensen wel bezeten van de haast.
En daarbij hebben ze niet zoveel aandacht voor veiligheid.
Ik heb gisteren zeker 5 situaties meegemaakt, in de anderhalve kilometer van mijn huis naar het station, waarbij mensen bijna aangereden werden. We zijn het ons meestal niet bewust, maar vlak naast ons rijden auto’s of brommers die genoeg massa en snelheid hebben om ons te doden.
Daarbij zijn auto’s steeds krachtiger en zwaarder geworden. Vooral SUVs en andere terreinwagens zijn slechter bestuurbaar dan kleine personenauto’s, waardoor het verkeer een stuk gevaarlijker is geworden.
Defensive driving
In de VS hebben ze rijtechnieken ontwikkeld om je veiligheid te vergroten. Ik ken de term van mijn vader, die heel lang motor heeft gereden: “defensive driving”: het “defensief rijden.”
De definitie? “rijden op zo’n manier dat je levens, tijd en geld spaart, ondanks de omstandigheden om je heen en de acties van anderen”.*
Gevechtskunst, met andere woorden.
Situational awareness
Want het allerbelangrijkste in de gevechtskunst is wat ze noemen “situational awareness”: je bewust zijn van wat er in je omgeving gebeurt.
En daar zélf naar handelen.
Heel belangrijk van defensief rijden is dus: “ondanks de acties van anderen”. Je kunt er nou eenmaal niet vanuit gaan dat anderen jou zien of voor je zullen stoppen. Net als je er in de gevechtskunst niet vanuit kunt gaan dat het allemaal wel goed zal komen, of dat de ander je zal sparen.
Jij zult het initiatief moeten nemen voor je eigen veiligheid.
Bijna alle gevaarlijke situaties die ik zie, komen voort uit het feit dat iemand niet oplet.
Mensen steken de straat over zonder eerst om te kijken.
Mensen stoppen plotseling zonder achter zich te kijken.
Mensen halen in zonder te kijken of het kan.
Enige tijd geleden is een kennis van me in coma beland omdat een auto haar geen voorrang gaf. De bestuurder had haar niet gezien, want hij werd verblind door de zon.
Neem het initiatief
Dat betekent dat je er niet vanuit kunt gaan dat je gezien wordt. Uit onderzoek blijkt dat “hands free” bellen in de auto net zo gevaarlijk is als bellen met een telefoon in je hand. Het is het gesprek zelf dat je hersenen afleidt, zodat je sommige dingen – en dan vooral onverwachte dingen – niet ziet.
Een van de belangrijkste principes is dan ook om oogcontact te zoeken met andere weggebruikers: zie jij mij? Heb je het idee dat de ander je niet ziet? Onderneem dan zelf actie – bijvoorbeeld door te stoppen – en ga er niet vanuit dat je gezien wordt.
Veiligheid heb je niet altijd zelf in de hand. Daarom moet je een zo groot mogelijk gedeelte zelf in de hand némen.
Veiligheid eerst
Mensen hebben het koud. Ze zijn moe. Ze hebben honger. Ze willen snel naar huis. Allemaal heel begrijpelijk. Maar allemaal factoren die het verkeer een stuk onveiliger maken.
Overigens komt geweld het meest voor in het verkeer. Zelfs nog meer dan in het uitgaansleven. Stof tot nadenken.
Zorg dus voor je eigen veiligheid. Ga 5 minuten eerder van huis, of reken erop dat je 5 minuten later thuis bent. Dat betekent dat je 5 keer een hele minuut hebt om te wachten, vaart te minderen, af te buigen, te stoppen, om je heen te kijken… En dat kan je leven redden.
5 minuten later thuis komen is niet zo heel veel. 5 minuten in een levensbedreigende situatie is een eeuwigheid – ruim voldoende om te handelen.
Meditatie
– Die hadden jullie niet verwacht, toch? Maar eigenlijk zijn “situational awareness”, “defensive driving” en aandacht – allemaal hetzelfde. Een vorm van meditatie.
Iemand zei eens over de Japanse zwaardvechtkunst iaido en meditatie: “meditatie is niet nodig – leef gewoon je iaido”.
Ook opletten in het verkeer is een vorm van meditatie. Het is een vorm van niet bezig zijn met piekeren, met de toekomst, met zorgen; maar alleen met het hier en nu. En dat is altijd een goede praktijk om je aan te leren.
Als je straks met vrienden of familie door het bos wandelt, verwikkeld in een stevige discussie, zie je dan het bos nog wel? Of had je net zo goed een stukje langs de A2 of door een nieuwbouwwijk kunnen wandelen? Aandacht schenken aan je omgeving levert je altijd direct iets op.
Aandacht voor veiligheid
Het verkeer, en dan vooral in de winter en op vrijdagmiddag, is een gevaarlijke situatie waar we allemaal in terecht komen.
Verhoog je eigen veiligheid. Verbeter je aandacht, oefen je meditatie. Haal je oordopjes uit je oren. Stop je telefoon weg. Ontspan je schouders, en kijk, luister, ruik en voel. Kom veilig thuis!
Meer werken aan je eigen veiligheid? Kom trainen bij udemushi.