Het begon allemaal met een medewerker van de politie die vrouwen een cursus zelfverdediging moest geven. “Als je niet aangerand wilt worden, kleed je dan niet als een slet,” (1) was zijn advies. In deze ene zin zijn zo ongeveer alle foute ideeën over vrouwen en aanranding samengevat. Enkele maanden later gingen honderden vrouwen in Amerika en Engeland uit protest de straat op, in “pikante” kleding en met het woord “slut” op hun gezicht geschreven. De SlutWalk was begonnen.

Blaming the victim
Het eerste foute idee van die arme politieagent was dat vrouwen die zich op een bepaalde manier gekleed hadden, hun aanranding hebben uitgelokt. Hij kon het waarschijnlijk ook niet weten, maar wij mensen hebben allemaal een soort mechanisme in ons hoofd waardoor we graag geloven dat de wereld eerlijk is. “Haar overkomt iets vervelends; dan zal het dus wel haar eigen schuld zijn.” In de psychologie heet dit “blaming the victim”: het slachtoffer de schuld geven.

Spijkerbroek
“De meeste vrouwen die worden aangerand, droegen gewoon een spijkerbroek,” vertelt een van de deelnemers aan de SlutWalk in Engeland. En wat dat nou eigenlijk precies is, je “kleden als een slet”? Is er een soort Internationale Dresscode voor vrouwen die het uitlokken aangerand te worden? Natuurlijk niet. Niemand wil aangerand worden. Het zal veel mensen verbazen, maar ook prostituees kunnen worden aangerand. De test voor seksueel geweld is immers vrije wil. Wil je het niet? Dan is het aanranding, en daar is geen excuus voor. Nee is nee.

Wijdverbreide opvattingen
Helaas zijn het niet alleen mannen die denken dat vrouwen aanranding kunnen uitlokken door middel van hun kleding. Laatst hoorde ik op een congres nog een vrouwelijke hoogleraar over een vrouw in lingerie zeggen: “She comes in dressed like a prostitute.” Op de Universiteit van Utrecht werd een vrouw in bikini op een reclamebord automatisch tot “bimbo” verklaard. Volgens onderzoek van de Rutgers-Nisso groep gelooft wel 1 op de 8 vrouwen dat een vrouw die pikant gekleed gaat, vraagt om seks (2).

Eigen wil
Dit soort opvattingen ontneemt vrouwen een eigen wil. “Ze zei ‘nee’, maar haar kleding zei ‘ja’,” zal de mening wel zijn. Mensen die dat geloven, ontzeggen vrouwen het recht om zich te kleden zoals ze willen. Hoe oneerlijk. Een van de belangrijkste voorwaarden voor geluk is dat je je goed voelt over jezelf. De manier waarop je je kleedt en verzorgt, en hoe je je presenteert is een belangrijke manier om dat geluk te vergroten. Dat ik naar een lezing een strak gesneden overhemd draag, betekent niet dat ik tegen mijn wil door elke vrouw besprongen wil worden. Natuurlijk niet.

Veel erger nog, dit soort opvattingen ontzegt vrouwen het recht op ‘nee’. Het recht op ‘nee’ is een van de belangrijkste rechten die wij als mensen hebben, want wij hebben een eigen wil. Wij zijn niet onze kleding, wij hebben ook een mond om te zeggen wat we wel en niet willen. En zelfs als je niet durft of niet kunt zeggen wat je niet wil: als jij voelt dat je het niet wil, dan heeft die ander geen toestemming. Punt uit.

(1) The Guardian. Marching with the SlutWalkers.
(2) Rutgers-Nisso Groep. Rapport seksuele gezondheid in Nederland 2009. p26.