Mensen die niet binnen het plaatje passen van wat sociaal of politiek “normaal” wordt gezien, krijgen vaak constante pesterijen over zich heen. Daarom hebben mensen in verschillende landen geprobeerd veilige ruimte te creëren, waar pesten en lastigvallen niet worden getolereerd. Hiervoor is het concept “safe space” bedacht. In gay bars bijvoorbeeld kun je als homo of lesbienne zijn wie je bent, zonder dat je recht op bestaan in twijfel wordt getrokken.
Kritiek op safe spaces komt meestal uit de extreemrechtse hoek, met het idee dat vrijheid van meningsuiting wordt onderdrukt als je niet mag zeggen wat je wil. Dit is natuurlijk geen valide argument, omdat er geen recht bestaat om overal, onvoorwaardelijk, alles te mogen zeggen wat je wil. Pesten en ander psychisch lijden veroorzaken door het recht op leven van de ander te betwisten, is natuurlijk geen ethisch verhaal.
Toch vind ik de manier hoe het idee van “safe spaces” wordt ingezet, vaak ongemakkelijk. Niet vanwege vrijheid van meningsuiting, maar vanwege de belofte die erin zit.
Lees verder
Er is weer een storm aan commentaren over de aard van seksueel geweld op gang gekomen, dit maal door de onthullingen over het seksueel geweld dat is gepleegd bij talentenshow “The Voice of Holland”.
Nadat ik mijn vorige artikel af had, bedacht ik me dat er eigenlijk nog een tweede soort preventieparadox is. Ook die heeft weer te maken met de innerlijke Aap. Bij de bekende preventieparadox blijven de positieve gevolgen van preventie onzichtbaar. Bij deze tweede vorm zijn de negatieve gevolgen van geen preventie doen juist pijnlijk zichtbaar.
Elke training, elke cursus, elke therapie die je met mensen doet, kan een positief of een negatief gevolg hebben. Er zijn interventies waarvan we weten dat ze geen schade kunnen opleveren, zoals EMDR, maar er zijn ook een heleboel interventies waarvan we gewoonweg niet weten of ze ook verkeerd kunnen uitpakken.
Wanneer er een gewelddadig incident heeft plaatsgevonden waarbij omstanders aanwezig waren die niet ingrepen, is de verontwaardiging altijd groot. De gedachte dat dit niet had hoeven gebeuren als er maar iemand iets had gedaan, is pijnlijk, en daarom verwachten we kennelijk van omstanders dat die het geweld stoppen. Ook vanuit sociale campagnes wordt dit wel eens gestimuleerd.
Als je een probleem wilt oplossen, zul je het eerst moeten begrijpen, en dat is bij zelfverdediging ook zo. Het heeft geen zin om allerlei oplossingen uit je hoofd te gaan leren als je niet begrijpt wat voor problemen voor jou relevant zijn.