Zelfverdediging gaat over veilig thuiskomen. Maar het gaat over meer: het gaat ook over een leuk leven leiden, en niet steeds over je schouders hoeven kijken of bang te zijn voor andere mensen. Een paar simpele voorbereidingen helpen je om niet alleen veilig naar een date of een feestje te gaan, maar ook om je ter plekke minder zorgen te maken.

1. Kom veilig thuis

Ik had het over veilig thuiskomen, dus de eerste vraag is: hoe regel je dat? Wil je sowieso alleen naar huis? Of zou je ook met hem mee willen, of hem mee naar jouw huis willen vragen, als de date leuk is? Handig om van tevoren al over na te denken.

Als je met hem mee gaat, weet je dan waar hij woont? Ken je de route, weet je in wat voor buurt het is, en hoe je daar weer weg komt? Wat is je plan voor als je met hem mee gaat en je toch liever wilt afhaken? Vergeet niet: je mag altijd nee zeggen. Ook als je al met hem mee naar huis bent gegaan of in zijn bed ligt. Voel je je dan alsnog niet prettig, dan mag je nog steeds weggaan. Gaat je dat lukken? Zorg dus dat je daar een plan voor hebt.

Als hij met jou mee gaat, ben je dan assertief genoeg om hem de deur uit te zetten als je toch geen zin meer hebt? Hoe ga je dat doen?

Als je liever alleen weer naar huis gaat, weet je dan hoe je veilig weer thuis komt? Het helpt daarvoor als je van tevoren weet waar je heen gaat. Of het nou een feestje, club, café of restaurant is: zorg dat je van tevoren weet hoe het er daar ongeveer uitziet, en hoe je veilig weer naar huis komt. Met de satelliet-kaarten van Google Maps en Streetview kun je tegenwoordig gemakkelijk zien hoe een locatie er in het echt uitziet.

Sowieso, op welke locatie je ook bent: zorg dat je weet waar de uitgangen zijn, en loop in je hoofd even door hoe je zo snel mogelijk wegkomt.

2. Jouw vervoer is jouw vervoer

Een van de hoofdregels van zelfverdediging is: “Ik laat me door niemand naar een andere plaats vervoeren”. Ik kan alleen maar aanraden om heel erg kieskeurig te zijn bij wie je wel en niet in de auto stapt. Want vanaf dat moment ben je de controle kwijt over waar je heengaat. Wil je dat risico toch nemen, besef dan dat het een risico is.

Dus: regel je eigen vervoer. Altijd. Of het nou de fiets is of de bus of de auto: zorg dat je altijd controle hebt over je eigen vervoer. Zet dus ook vast het nummer van een betrouwbare taxicentrale in je telefoon. Mocht het tijdens de date vervelend worden, dan kun je naar het toilet gaan en een taxi bellen. Wacht eventueel op het toilet of bij het bar- of restaurantpersoneel tot je taxi er is, en laat mensen met je mee naar buiten lopen.

Beter is natuurlijk als mensen die je vertrouwt je op kunnen komen halen. Vraag dus van tevoren aan vrienden of ze je zouden willen op komen halen als je ze appt of belt.

Weggaan is altijd een goeie win. Voor elke situatie. Maar het is wel belangrijk om naar veiligheid toe te gaan, en niet van onveiligheid af. Storm dus niet een bar of restaurant uit in een verlaten of onbekende buurt; ga niet weg bij een feestje om alleen over een industrieterrein of iets dergelijks te gaan struinen.

3. Vermijd geknoei met je drankje

Helaas gebeurt het dat mensen drugs of andere troep in andermans drankje stoppen. Er zijn tegenwoordig allemaal producten die beloven je drankje te kunnen testen op “date rape drugs”, zoals rietjes, nagellak en dergelijke. Helaas zijn ze allemaal onbetrouwbaar. Ze testen niet op alle soorten drugs of werken niet altijd even goed.

Simpeler is om gewoon je eigen drankjes te halen. En die in de gaten te houden. Wil je je glas ergens neerzetten, bestel later dan gewoon een nieuw drankje. Ben je op een date even naar het toilet en kom je terug, bestel dan een nieuw drankje en laat het oude staan.

Doet een man er moeilijk over dat jij zo zorgvuldig met je drankjes omgaat, dan is dat sowieso een slecht teken. Zo sla je dus twee vliegen in één klap: je zorgt voor jezelf en je krijgt ook nog eens informatie over met wie je te maken hebt.

3. Bedenk bij welke tekens je afhaakt

Dit is eigenlijk het belangrijkste. Bedenk welke signalen voor jou genoeg zijn om te denken: “Nah, dit is ‘m niet.” Belangrijk daarbij is dat je naar alleen de negatieve signalen kijkt. Het is dus niet zo dat als je iets ziet wat niet klopt, en dan weer iets dat je wel leuk vindt, dat je die twee tegen elkaar af moet wegen. Een signaal is een signaal.

Bedenk je vooral: je hoeft niets. Je hoeft het niemand naar de zin te maken. Ook je vrienden niet, ook niet die aardige vriendin via wie je deze jongen kent, of wie dan ook. Het gaat erom dat jij een leuke avond hebt.

Dus wat voor tekens zijn voor jou een signaal?

• Hij probeert je veel te laten drinken
• Hij ziet er totaal anders uit dan zijn profielfoto
• Hij probeert snel stappen te ondernemen
• Hij stelt heel veel vragen… maar je krijgt over hem bijna niks te weten, of:
• Hij praat alleen over zichzelf en hij is altijd het slachtoffer of de beste in alles
• Hij is heel charmant… maar wat er nou achter die felle blauwe ogen gebeurt? Geen idee
• “Ik weet ergens anders nog een veel leuker feestje, ga je mee?”
• Hij is onbeleefd, bot, vervelend, of veeleisend tegen het personeel of andere mensen
• Afkomst is een ding voor hem
• Hij negeert jouw “nee”
• Hij is onaardig over jouw interesses
• Hij kijkt neer op je intelligentie/uiterlijk/hobbies/wat dan ook
• Je voelt je niet prettig. Het beste, meest betrouwbare signaal dat je kunt krijgen.

Nou je hier toch bent: lees ook even de waarschuwingssignalen voor huiselijk geweld, want die zijn niet wat mensen denken dat ze zijn.

4. Help jezelf met wat regels

In een gezellige situatie intelligente beslissingen nemen is heel moeilijk. Het Aap-gedeelte van je hersenen is namelijk druk bezig het de ander naar de zin te maken. In sociale situaties zijn we vaak wat minder slim. Dus eis niet van jezelf dat je daar een heel rationele afweging kunt maken.

Het is veel slimmer om van tevoren regels voor jezelf te maken. “Ik ga vanavond op een verstandige tijd naar huis” is geen voornemen dat gaat werken als het gezellig is. “Ik ga vanavond om 23:00 naar huis” wel. Dus maak een paar van dat soort simpele regels voor jezelf. Bijvoorbeeld:

• Ik ga alleen weer naar huis
• Ik ga om 22:00 naar huis
• Als ik me niet prettig voel, bel ik vrienden om me op te komen halen
• Als hij X doet, ga ik direct weg
• Ik stap niet bij hem in de auto
• Ik ga niet mee naar een ander feestje
• Ik drink niet meer dan 2 glazen

Belangrijk is ook: laat je hier niet vanaf brengen. Ook niet door vriendinnen. Als je naar een feest je gaat en vriendinnen willen met jou mee rijden – dan gaan ze of mee als jij weggaat, of ze blijven achter. Ga niet ergens blijven hangen waar jij je niet prettig voelt, omdat je vriendinnen niet naar je luisteren.

Bijkomend voordeel is dat je ook niet ter plekke de hele tijd op je hoede hoeft te zijn. Je hoeft niet tijdens je date of feestje te gaan piekeren of je nou wel of niet nog wat moet drinken of met hem mee moet gaan.

5. Zorg dat mensen die je vertrouwt, weten waar je bent

Heel simpel: vertel goeie vrienden van tevoren waar je heen gaat en wat je wel en niet van plan bent. Zoals ik al eerder zei: vraag aan vrienden of die je op kunnen halen als je weg wilt. Je kunt ook afspreken dat je op een bepaald tijdstip zult appen of bellen. Stuur vrienden in elk geval even een berichtje achteraf om te laten weten hoe het met je gaat en hoe het was.

Het gaat om jouw leven

Dit lijkt misschien allemaal veel, maar hoeveel tijd ben je er nou echt aan kwijt? Een half uurtje? En dat hoeft niet op de dag van je date of feestje, natuurlijk. Ga gewoon ergens even een half uurtje zitten met pen en papier, en neem wat beslissingen.

En als je dat eenmaal een paar keer gedaan hebt wordt het een gewoonte en gaat het steeds sneller. Net zoals bij de veiligheidsinstructies in het vliegtuig: “Ok, waar is de dichtstbijzijnde uitgang; ok, daar; als de nooduitgangen open gaan doe ik m’n riem af, loop ik daar heen, neem ik die kant en loop ik naar buiten”.

Uiteindelijk gaat het om jouw leven, jouw initiatief, jouw vrijheid en geluk. In de lessen bouwen we daarom een begrip van hoe (seksueel) geweld in het echt plaatsvindt, en hoe je dat kunt vermijden en voorkomen.

Je hoeft het niemand naar de zin te maken. Ook je vrienden niet. En je date al helemaal niet. Sterker nog: dat werkt alleen maar averechts. Tuurlijk, in een relatie moet je af en toe werken. En ook een vriendschap kan even stroef gaan. Maar uiteindelijk gaat het erom dat je zinvolle relaties opbouwt met mensen wet wie jij een natuurlijke flow hebt. Mensen bij wie jij er gewoon kunt zijn, zonder allerlei moeite te moeten doen. Mensen bij wie jij het goed hebt.